Кыргызстандагы өнүгүү максаттарына расмий жардам берүүнүн алгачкы отчету

Алгачкы жолу Кыргызстанда өлкөнүн саламаттык сактоо жаатындагы өнүгүү максаттарына расмий жардамдашууга (ӨРЖ) мониторинг кылуу жөнүндө отчет жарыяланды. ӨРЖ – бул экономикалык өнүгүүгө жана бакубаттуулукка көмөктөшүү максатында расмий сектор, мисалы, тышкы өнөктөштөр тарабынан көрсөтүлгөн жардам. ӨРЖ отчеттору жардамдын натыйжалуулугун арттырууга жана ачык-айкындуулукту жогорулатууга көмөктөшөт.

ДССУнун Кыргызстандын Саламаттык сактоо уюму менен теңавтор катары жазылган отчетто 2015-жылы саламаттык сактоо секторуна берилген ӨРЖ жалпысынан сүрөттөлөт. Анын максаттары төмөнкүлөрдү камтыйт:

·         саясатты аныктаган стратегиялык документтерде чагылдырылган артыкчылыктарга ылайык маалымат алмашуу жана ӨРЖ жалпы сүрөттөлүшүн саламаттык сактоо жаатына берүү;

·         улуттук жана эл аралык деңгээлдерде координациялоо механизмдерин иштеп чыгууга жана саясий диалогдорго колдоо көрсөтүүгө далилдерди берүү;

·         Кыргызстандын саламаттык сактоо жаатындагы азыркы жүргүзүлуп жаткан реформаларды колдогон өнүгүү боюнча өнөктөштөрдү координациялоону бекемдөөгө жардам бере ала турган далилдерди генерациялоо;

·         болочок ӨРЖга кыска мөөнөттүү жана орто мөөнөттүү келечекке божомолдорду берип туруу, жана

·         болочок улуттук стратегиялык пландар жана өнүгүү боюнча өнөктөштөрдүн стратегиялары үчүн өкмөттү каржылык жана техникалык жактан колдоо максатында маалыматтарды берип туруу.

2016-жылы өткөрүлгөн изилдөөдө конкреттүү артыкчылыктуу багыттагы облустарга жана саламаттыкты сактоо тутумун бекемдөө боюнча ишмердүүлүккө байланышкан, анын ичинде анын географиялык бөлүштүрүлүшү жана улуттук саясатка шайкеш келүүсү жөнүндө кенен сандык маалымат топтолгон.

Отчетту даярдоого Саламаттык сактоо министрлиги жана ДССУнун Кыргыз Республикасындагы өлкөлүк кеңсеси биргелешип катышып, ошондой эле бул ишке жергиликтүү жана эл аралык эксперттер да тартылган. Даярдоочу иш-чаралар өзүнө маалыматтарды топтоо максатында маалыматтык тутумдарды түзүүнү, ар кыл уюмдарга кайрылууну жана валидация процессин саламаттык сактоо жаатындагы өнүгүү боюнча өнөктөштөр менен тыгыз кызматташтыкта камсыздоону камтыды.

Саламаттык сактоонун улуттук стратегиялары менен макулдашылган долбоорлор  

Отчетто саламаттык сактоо чөйрөсүнө өнүгүү жаатында иштеген 20дан ашуун өнөктөштөр колдоо көрсөтүп жаткандыгы, бул колдоо өзүнө өлкөдөгү саламаттык сактоо жаатына жумшалган жалпы чыгымдардын 21% туура келген долбоорлор менен программаларды камтый тургандыгы белгиленген.

Бул сурамжыланган өнүгүү боюнча өнөктөштөрдүн дээрлик бардыгы өздөрүнүн долбоорлорун улуттук жалпы стратегияларда чагылдырылган максаттарды эске алуу менен ишке ашыра тургандыгын көрсөтүп турат. Өнүгүү боюнча он эки өнөктөштүн ичинен он өнөктөш Кыргыз Республикасынын 2012-2016-жылдарга карата саламаттык сактоо чөйрөсүн реформалоонун «Ден-соолук» улуттук программасынын максаттарына жетүүнүн үстүндө иштеп жаткандыгын билдирген.

ӨРЖнын басымдуу үлүшү жугуштуу оорулар, эне менен баланын ден-соолугун коргоо, репродуктивдүү ден-соолук жана жугуштуу эмес оорулар жаатына багытталган. ӨРЖнын алкагында 2015-жылы төлөнгөн төлөмдөрдүн дээрлик жарымы жугуштуу ооруларга каршы күрөшүүгө арналган.

Техникалык жардамга бөлүнгөн жардамдын басымдуу үлүшү дараметти арттырууну көздөгөн. Берилген каражаттардын ири үлүшү медициналык жабдууларды жана технологияларды сатып алууга жумшалган.

Мониторинг маалымдалган (негизделген) чечимдерди кабыл алуу үчүн негиз катары

Баалоочу отчетту ар бир эки жылда жаңылап туруу боюнча пландар бар. Мындай отчеттор саламаттык сактоо жаатындагы лидерлерди, саясатты, өнүгүү боюнча өнөктөштөрдү жана окумуштууларды аныктоочу адамдар үчүн өтө маанилүү болуп саналат. Алар бардык тараптарга өздөрүнүн жумушчу пландарын кыска мөөнөттүү да, орто мөөнөттүү да жалпы максаттар жана жалпы артыкчылыктуу багыттар менен  макулдашууга мүмкүнчүлүк берет.

Отчет Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин ДССУ, ошондой эле Швейцария өнүгүү жана кызматташтык агенттиги менен 2016-2017-жылдарга карата Эки жылдык кызматташтык жөнүндө келишимге ылайык, «2012-2016-жылдарга карата «Ден-соолук» саламаттык сактоо тармагын реформалоонун улуттук программасы үчүн мониторингди, баалоону жана саясий диалогду күчөтүү» долбоорун ишке ашырууга берилген техникалык жана каржылык колдоосу менен даярдалган.