Latest
Пресс-релиз
17 апрель 2024
басмырлоого каршы комплекстүү мыйзамдарды иштеп чыгуу боюнча практикалык колдонмо” окуу куралынын орус тилиндеги версиясынын бет ачарында
Көбүрөөк билүү
Пресс-релиз
08 апрель 2024
БУУнун Адам укуктары боюнча Жогорку комиссарынын басма сөз катчысынын билдирүүсү: “Кыргызстандын “чет элдик өкүлдөр” жөнүндөгү жаңы мыйзамы бейөкмөт уюмдардын ишине шек келтирет”
Көбүрөөк билүү
Кайрылуу
30 март 2024
Биргелешкен стратегиялык координациялык комитеттин отурумунда БУУнун Туруктуу координатору Антье Граве айымдын сүйлөгөн сөзү
Көбүрөөк билүү
Latest
Кыргыз Республикасындагы Туруктуу өнүгүү максаттары
Туруктуу өнүгүү максаттары – бул эл аралык коомчулуктун алдында турган жакынкы 15 жылда теңсиздик менен жакырчылыкты жоюу, социалдык интеграцияга жетишүү, глобалдык климаттын өзгөрүшүн токтотуу жана дүйнөнү куруу, мында биздин урпактардын татыктуу жашоосу үчүн ресурстардын жетиштүүлүгү болгон 17 максаттын жана 169 милдеттердин комплекси. Максаттар туруктуу өнүгүүнүн 3 негизги аспектисинен турган: экономикалык өсүштү, социалдык интеграцияны жана айлана чөйрөнү камтыган тең салмактуу прогрессти камсыздоого багытталган чараларды өзүнө камтыйт алар глобалдуу жана универсалдуу мүнөздө болушат, бирок локалдуу контекстин шарттарына жараша дифференциалдуу өзгөрүү мүмкүндүгүнө жол берет.
2015-жылдын 25-сентябрында БУУнун 193 мүчө-мамлекеттери туруктуу өнүгүү максаттарына жетүү боюнча милдетттенмелерди алышкан. Бул чечим «Биздин дүйнөнүн кайра түзүлүшү: 2030-жылга чейинки мезгилде туруктуу өнүгүү жаатындагы күн тартиби» документинде бекитилген.
Пресс-релиз
05 март 2024
Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюмунун делегациясынын Кыргызстанга болгон иш сапарынын жүрүшүндө саламаттык сактоо тармагына, психикалык саламаттык сактоого жана санариптик саламаттык сактоого көңүл бурулду
Күндүн программасы Чүй облусунун Аламүдүн районундагы Үй-бүлөлүк медицина борборуна баруу менен башталды. Борбор кант диабетинде жардам көрсөтүү боюнча медициналык кызматкерлердин көндүмдөрүн жогорулатууга, ошондой эле туура тамактанууну жана сергек жашоо образын жайылтууга багытталган жаңы медайымдык программаны пилоттук түрдө ишке ашырууда.«Бейтаптарды өз алдынча дарылоо процессине тартуунун пайдасы далилденген. Качан бейтаптарга мониторинг жана дарылоого катышууга уруксат берилгенде, алардын абалы үчүн жоопкерчиликтүү болуп, ден соолугунун жакшы натыйжаларына алып келет", - деди доктор Azzopardi-Muscat. "Бул келечектин туруктуу саламаттыкты сактоо тутумдары үчүн өткөн жылдагы жогорку деңгээлдеги ‘Ишеним жана трансформация’ конференциясында негизги билдирүүлөрдүн бири."Делегация ошондой эле Саламаттыкты сактоо министринин биринчи орун басары доктор Медербек Исмаилов жана Саламаттыкты сактоо министринин орун басары доктор Айжамал Шамбетова менен жолугушуп, 2023-жылдын ноябрында кол коюлган ДCСУнун жаңы өлкө боюнча кызматташуу стратегиясын Кыргызстанда ишке ашырууну талкуулашты. Талкууда ден соолук үчүн адам ресурстары - сактоо, ишке тартуу, башкаруу жана окутуу - психикалык ден соолук, ошондой эле саламаттыкты сактоону каржылоо жана калкка медициналык кызмат көрсөтүүнүн эң эффективдүү ыкмасы катары баштапкы медициналык-санитардык жардамды чыңдоо маселелери талкууланды.Делегациянын Санариптештирүү министринин орун басары доктор Бакыт Жангазиев жана Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин Электрондук саламаттык сактоо борборунун директору Чыңгыз Бексултанов менен жолугушуусунун негизги темасы Кыргызстандагы санариптик саламаттык сактоо, «Санарип МЕД» санариптештирүү программасы жана Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюмунун Европа регионалдык бюросунун санариптештирүү боюнча флагмандык демилгеси болду. Жолугушууда технологиянын саламаттык сактоодогу ролу баса белгиленди жана санариптик саламаттык сактоону өнүктүрүү мүмкүнчүлүктөрү изилденди.«Санарип MED» программасы медициналык кызматтарда санариптик чечимдерди ишке ашырууну колдогон келечектүү инновация болуп саналат. Туура мамиле менен санариптештирүү үй-бүлөлүк дарыгерлерге жана үй-бүлөлүк медайымдарга маалыматтарды башкаруу жана отчеттуулук менен байланышкан жүгүн олуттуу түрдө азайтышы керек, ошол эле учурда медициналык жардамдын сапатын жакшыртат», - деп баса белгиледи өз сөзүндө доктор Ливиу Ведраско.Иш сапар ДССУнун делегациясынын БУУнун Кыргыз Республикасындагы туруктуу координатору Ms. Antje Grawe менен болгон жолугушуусу менен аяктады. ДССУ менен БУУнун коомдук саламаттык сактоонун жалпы көйгөйлөрүн, анын ичинде санариптик саламаттык сактоо жана туруктуу өнүгүүгө көмөктөшүү боюнча биргелешкен аракеттери талкуунун чордону болду.«Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму Кыргызстан менен биргеликте «Борбор Азияда ден соолукту жана бакубатчылыкты камсыз кылуу боюнча Жол картасына» ылайык ден соолук жана бакубат жашоо боюнча өзүнүн милдеттенмелерин аткарууну улантуу үчүн иш жүргүзүүдө.«Жол картасы» өлкөлөргө таасир эткен кайчылаш маселелерге биргелешип жооп берүүгө жана саламаттык сактоо системаларында трансформациялык өзгөрүүлөр үчүн мүмкүнчүлүктөрдү колдонууга мүмкүндүк берүүчү күчтүү саламаттык сактоо куралы катары кызмат кылат», - деди Д-р Azzopardi Muscat.Бул иш сапар бардыгы үчүн жеткиликтүү, адилеттүү жана жогорку сапаттагы медициналык жардам көрсөтүүнү илгерилетүүдө Кыргызстандын, ДССУнун жана БУУ системасынын биргелешкен аракеттеринин күбөсү болуп саналат.
1 of 3
Пресс-релиз
24 январь 2023
БУУ Кыргызстанда билим берүү системасын трансформациялоо үчүн секторлор аралык ыкманы колдонууга чакырат
ЮНИСЕФтин “Балдар чындап эле билим алып жатышабы?” деп аталган глобалдык отчетуна ылайык, Кыргызстанда 3-класска барган 10 жаштагы балдардын жарымынан көбү китеп окуунун жана эсеп чыгаруунун баштапкы көндүмдөрүнө ээ эмес. Бул сандар 40 бала билим алган класста 28 окуучу өз жаш курагына туура келген китепти окуй албайт дегенди билдирет. Окуудагы мындай кризис өзгөчө аялуу балдарга өзгөчө таасирин тийгизип жатат жана муундардын ортосундагы жакырчылыктын жана теңсиздиктин негизги себептеринин бири болуп саналат. Мындан тышкары, учурда өлкөнүн калкынын 38 пайызын 18 жашка чыга элек балдар түзгөндүктөн, кийинки он жылдын ичинде эмгек рыногуна жыл сайын болжол менен 350 миңден ашуун жаштар чыгып турушмакчы. Ошондуктан алардын эмгекке жөндөмдүүлүгүн жогорулатып, жумушка талаптагыдай даярданууга мүмкүндүк бере турган конкреттүү кесиптик көндүмдөрүн өнүктүрүүгө азыртан эле инвестиция салуу өтө маанилүү.
Кыргыз Республикасындагы БУУ системасы Билим берүүнү трансформациялоо боюнча саммитте (TES) Кыргызстандын Өкмөтү жарыялаган Улуттук милдеттенмелерин ишке ашырууга жана келечектеги чакырыктарга жооп берген инклюзивдүү жана адаптацияланган билим берүү системасын кайра түзүүгө багытталган реформаларды тездетүүгө туруктуу колдоо көрсөтүү ниетин дагы бир жолу тастыктайт. БУУнун Башкы катчысы чакырган Саммит 2022-жылдын сентябрында Нью-Йоркто өткөн. Билим берүү адам капиталын өнүктүрүүдө чечүүчү ролду ойнойт жана улуттук өнүгүүнүн артыкчылыктарына жана Туруктуу өнүгүү максаттарына жетүүдө прогрессти тездетүүгө жардам берет. Бул болсо секторлор аралык мамилени талап кылат, жана быйылкы Эл аралык билим берүү күнүнүн темасына ылайык – “Билим берүүгө артыкчылыктуу көңүл буруу менен, адамдарга инвестиция салуу”, БУУнун Кыргыз Республикасындагы өлкөлүк командасы мындай ыкманы биргелешип колдоого умтулат.
1 of 3
Пресс-релиз
25 январь 2023
Швейцария Өкмөтү климаттын өзгөрүүсүнө жана табигый кырсыктардын тобокелдигине туруктуулукту жогорулатуу үчүн элет жериндеги эң аялуу жамааттарды колдоо үчүн 9 миллион АКШ доллардан ашык каражат бөлүүдө
Швейцария өкмөтү тарабынан БУУ ДАТПнын Өлкөлүк стратегиялык пландын элет жериндеги аялуу жамаатардын климаттын өзгөрүүсүнө ыңгайлашуу жана табигый кырсык тобокелдигин кыскартууга багытталган компонентине 9 миллиондон ашуун АКШ доллар бөлүүдө. Бул иш-чараны БУУ ДАТП Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлиги менен биргеликте ишке ашырууда.
Иш чаралар Ош, Баткен жана Нарын облустарын камтып, 250 000 эң аялуу үй-бүлөлөргө, ошондой эле жергиликтүү бийлик органдарына жана улуттук деңгээлдеги мекемелерге кургакчылык, суу ташкын, жер көчкү ж.б.у.с. табигый тобокелдиктерди кыскартууга колдоо көрсөтөт. Ошондой эле, бенефициарларга климат боюнча ишенимдүү жана өз убагында жеткен маалымат таратылып, табигый тобокелдикке каршы пландоо боюнча жардам жана инфраструктуралык колдоо көрсөтүлөт.
Климатка байланыштуу коркунучтарды алдын алуу, ошондой эле анын азык-түлүк жана тамактануу коопсуздугуна тийгизген таасирин азайтуу үчүн табигый кырсык тобокелдиктерин башкаруу боюнча иш-чаралар дагы күчөтүлөт. Калктын аялуу катмарына азык-түлүк таратылып жана азык-түлүк коопсуздугун бекемдөөгө камсыздандыруу куралдары демилгеленип жана табигый кырсыктарга каршы даярдыкты жогорулатуу боюнча окутуулар уюштурулат.
Программаны ишке ашыруу кийинки беш жылга каралган.
Швейцария Өкмөтү жөнүндө толук маалымат алуу үчүн Турсунай Чодуровага кайрылыңыз, +996 770 710054, tursunai.chodurova@eda.admin.ch
Дүйнөлүк азык-түлүк программасы жөнүндө толук маалымат алуу үчүн Алмаз Чороевге кайрылыңыз, 0550 577 597, almaz.tchoroev@wfp.org
***
Швейцария өкмөтү Кыргыз Республикасын өнүктүрүүгө жардам көрсөтүүдө. 1994-жылдан бери Швейцария Кыргызстанга техникалык, каржылык жана гуманитардык колдоо иретинде 500 миллионго жакын швейцариялык франк бөлүп берген. Толук маалымат алуу үчүн https://www.eda.admin.ch/bishkek интернет баракчасына кириңиз.
Бизди www.facebook.com/SwissEmbassyKyrgyzstan, www.instagram.com/swissembkyrgyz коомдук медиадан тапсаңыз болот.
БУУнун Дүйнөлүк азык-түлүк программасы өзгөчө кырдаалдарда өмүрлөрдү сактап, чыр-чатактардан, табигый кырсыктардан жана климаттын өзгөрүүсүнөн жабыркаган адамдарга туруктуу келечек курууга жардам берген дүйнөдөгү ири гуманитардык уюм.
Бизди https://www.facebook.com/WorldFoodProgrammeKyrgyzstan/, https://www.instagram.com/wfp_kyrgyzstan коомдук медиадан тапсаңыз болот.
1 of 3
Баяндама
29 март 2024
Качкын, ДАФИ программасынын стипендиянты жана келечектеги тынчтык куруучу
Алина* Ооганстандагы кеңири таралган зордук-зомбулуктан, коопсуздуктан жана адам укуктарынын бузулушунан качып, апасы, атасы жана бир тууган иниси менен Кыргыз Республикасына келгенде төрт гана жашта болчу.Өтө жаш болгондуктан, анын ошол убактагы эскерүүлөрү аз.“Туулган шаарымдан эч нерсе эсимде жок», — дейт Алина. «Бирок менин эсимде, биз бул жакка жаңы келгенде апам дайыма ыйлачу».Кыргыз Республикасы тарабынан качкындар катары таанылган Алинанын үй-бүлөсүнө өлкөдө калууга жана айрым укуктарга жана кызматтарга, анын ичинде билим алууга мүмкүндүк берүүчү, жыл сайын узартылчу убактылуу уруксаттар берилген. Ошентип, 7 жашында Алина 1-класста окуп баштаган.Жаш качкын катары Алина кыргыз же орус тилдерин билчү эмес. Ал бул тилдерди окуй да, жаза да алган эмес жана классындагы башка балдарга жетиш үчүн аракет кылган.
Ошол жай мезгилинде ал жаштыгына карабай ишти жакшыртууга чечкиндүү болгон.“Жай мезгилинде атам мага окууну жана жазганды жакшыртканга абдан жардам берди”,— дейт Алина. “Атам иштеген кошуна дагы мага жардам берип жатты. Мага бир досумдун чоң энеси жардам берип жатты. Ошол оор мезгилде мени курчап турган жакшы адамдарга ыраазымын».4-класска жеткенде Алина өз классынын алдыңкыларынын бири болчу.«Ошол оор мезгилде мени курчап турган жакшы адамдарга ыраазымын.»Чоң максат коюуКыргыз Республикасында качкын балдар мамлекеттик башталгыч жана орто мектептерге бара алышат, ал эми жогорку билим берүү айырмаланат. Качкындар мамлекеттик стипендиялар үчүн жарандар менен атаандаша албайт, качкындардын университетке баруунун жалгыз мүмкүнчүлүгү катары алар окууга өздөрү төлөсө эсептелет. Көптөгөн качкын үй-бүлөлөр сыяктуу эле, бул Алинанын үй-бүлөсү үчүн мүмкүн эмес болчу.“Бир досум мага университетке кирүү экзаменин тапшыруу үчүн аны менен барууну сунуштады”, — дейт Алина. “Мен экзаменден өттүм, бирок ал өтпөй калды, бул коркунучтуу болду! – жана ал жакта окуунун жолун табууга кызыктым, анткени төлөмдөр чындап эле жогору болчу.Кыргыз Республикасындагы БУУнун Качкындар боюнча комиссариаты тарабынан координацияланган социалдык, колдоо жана өнүктүрүү тармагынын бир түрү болгон Качкын жаштар тобунун мүчөсү катары Алина, Альберт Эйнштейн атындагы Германиянын Качкындар Академиялык Демилгесинин ДАФИ стипендиялык программасы жөнүндө маалымат алган. Бул сессияларды эстеп, Алина программа менен байланышты.«Менин ата-энем биринчи курстун акысын төлөө үчүн насыя алып, мен экинчи (экинчи) курста ДАФИ стипендиясын алдым», — дейт ал сыймыктануу менен.Ички дүйнөнү карооЖыл сайын дүйнөнүн булуң-бурчунан студенттер Кыргыз Республикасына билим алуу үчүн келишет. Көптөгөн ар түрдүү өлкөлөрдөн келген көптөгөн жаңы адамдар менен мамилелешүү Алинаны ички дүйнөсүн кароого аргасыз кылды.“Студенттер мени абдан кызыктырды”, — дейт Алина. “Бул ар түрдүү коомчулук менин көзүмдү ачты, бирок менде иденттүүлүк кризиси болду. Мен жергиликтүү белем же ооган белем? Мен ортодо болчумун. Жергиликтүү жана ооган студенттеринин арасында досторум бар болчу. Мен өзүмдү ооган деп тааныштырсам, алар мени менен сүйлөшпөй калабы деген коркуу болгон.»Университеттеги сабактарынан шыктанган Алина мунун баары эмнени билдирерине ой жүгүрткөн.“Бизде критикалык ой жүгүртүүбүздү өнүктүрүүгө багытталган философия сабактары бар болчу. Мен көп нерселерден, жашоо стилимден, досторумдун тобунан, үй-бүлөм менен болгон мамилемден шек санадым”.Университеттин үчүнчү курсунда Алина өзүн ыңгайлуу сезип калды. “Мен Ооганстанда төрөлгөнүмдү жана өзүмдүн маданиятымды, элимди, каада-салттарымды эч качан унутпашымды түшүндүм, бирок ошол эле учурда мен башка өлкөдө, экинчи мекенимде жашайм, бул жерде үй-бүлөм жана досторум бар», — дейт ал. “Ооганстанда төрөлүп, Кыргызстанда чоңойгонума абдан кубандым жана ушундай жол менен жашоого көп кырдуу көз карашым бар”.Акыл-эси тунук, жүрөгү жеңил болгон Алина окуусун бүтүрүүнү, ошондой эле коомчулукка кызмат кылууну, Бишкек шаарын тазалоо, дарактарды отургузуу жана балдар үйлөрүнө кийимдерди чогултуу боюнча ыктыярдуу демилгелерге катышууга милдеттенме алды.ДАФИ стипендиялык программасынын жардамы менен 2018-жылы Алина Бизнести башкаруу боюнча искусство бакалавры даражасын артыкчылык диплому менен бүтүрүп, жумушка орношо баштады. Ал азыр зордук-зомбулукту азайтууга жана тынчтыкты орнотууга багытталган Швейцариялык фонд менен иштейт.Адамдарды бириктирүү“Мени бул кызматка кызыктым, анткени алар коомдогу, өкмөттөр менен адамдардын ортосундагы чыр-чатактарды жөнгө салууда иштешет. Алар ошондой эле адамдарды бириктирүү үчүн коомдук биримдиктин үстүндө иштешет ”, — дейт Алина. “Ошол эле учурда Ооганстанда тынымсыз чыр-чатактар болуп турат. Мен уюмдардын бул маселелер боюнча кандай иштээри жана адамдарды бириктирүү тажрыйбасын алгым келет”.Учурда Кыргыз Республикасы качкындарга жана жарандыгы жок адамдарга машина окуй турган жол жүрүү документтерин бербейт, демек алар чет өлкөгө чыга албайт. БУУнун Качкындар боюнча комиссариаты тарабынан берилген сунуштардан кийин, 2023-жылдын 2-майында күчүнө кирген, өзгөртүүлөр киргизилген “Качкындар жөнүндө” мыйзам качкындарга жол жүрүү документтерин берүү жол-жоболорун киргизүүнү камтыйт.Алина сыяктуу кызыккан жана чечкиндүү жаштар үчүн бул абдан кызыктуу жаңылык. “Менин эң чоң кыялым – дүйнөнү кыдыруу. Мен сыртка чыгып, башка адамдар кандай жашап жатканын, көйгөйлөрүн кантип чечип жатканын, кандай көйгөйлөргө туш болуп жатканын көргүм келет”.«Бир күнү, эгер менде мүмкүнчүлүк болсо, мен өз өлкөмө кандайдыр бир салым кошуп, өз элиме жардам бере алам». * Өздүгүн коргоо үчүн аты өзгөртүлдү
Ошол жай мезгилинде ал жаштыгына карабай ишти жакшыртууга чечкиндүү болгон.“Жай мезгилинде атам мага окууну жана жазганды жакшыртканга абдан жардам берди”,— дейт Алина. “Атам иштеген кошуна дагы мага жардам берип жатты. Мага бир досумдун чоң энеси жардам берип жатты. Ошол оор мезгилде мени курчап турган жакшы адамдарга ыраазымын».4-класска жеткенде Алина өз классынын алдыңкыларынын бири болчу.«Ошол оор мезгилде мени курчап турган жакшы адамдарга ыраазымын.»Чоң максат коюуКыргыз Республикасында качкын балдар мамлекеттик башталгыч жана орто мектептерге бара алышат, ал эми жогорку билим берүү айырмаланат. Качкындар мамлекеттик стипендиялар үчүн жарандар менен атаандаша албайт, качкындардын университетке баруунун жалгыз мүмкүнчүлүгү катары алар окууга өздөрү төлөсө эсептелет. Көптөгөн качкын үй-бүлөлөр сыяктуу эле, бул Алинанын үй-бүлөсү үчүн мүмкүн эмес болчу.“Бир досум мага университетке кирүү экзаменин тапшыруу үчүн аны менен барууну сунуштады”, — дейт Алина. “Мен экзаменден өттүм, бирок ал өтпөй калды, бул коркунучтуу болду! – жана ал жакта окуунун жолун табууга кызыктым, анткени төлөмдөр чындап эле жогору болчу.Кыргыз Республикасындагы БУУнун Качкындар боюнча комиссариаты тарабынан координацияланган социалдык, колдоо жана өнүктүрүү тармагынын бир түрү болгон Качкын жаштар тобунун мүчөсү катары Алина, Альберт Эйнштейн атындагы Германиянын Качкындар Академиялык Демилгесинин ДАФИ стипендиялык программасы жөнүндө маалымат алган. Бул сессияларды эстеп, Алина программа менен байланышты.«Менин ата-энем биринчи курстун акысын төлөө үчүн насыя алып, мен экинчи (экинчи) курста ДАФИ стипендиясын алдым», — дейт ал сыймыктануу менен.Ички дүйнөнү карооЖыл сайын дүйнөнүн булуң-бурчунан студенттер Кыргыз Республикасына билим алуу үчүн келишет. Көптөгөн ар түрдүү өлкөлөрдөн келген көптөгөн жаңы адамдар менен мамилелешүү Алинаны ички дүйнөсүн кароого аргасыз кылды.“Студенттер мени абдан кызыктырды”, — дейт Алина. “Бул ар түрдүү коомчулук менин көзүмдү ачты, бирок менде иденттүүлүк кризиси болду. Мен жергиликтүү белем же ооган белем? Мен ортодо болчумун. Жергиликтүү жана ооган студенттеринин арасында досторум бар болчу. Мен өзүмдү ооган деп тааныштырсам, алар мени менен сүйлөшпөй калабы деген коркуу болгон.»Университеттеги сабактарынан шыктанган Алина мунун баары эмнени билдирерине ой жүгүрткөн.“Бизде критикалык ой жүгүртүүбүздү өнүктүрүүгө багытталган философия сабактары бар болчу. Мен көп нерселерден, жашоо стилимден, досторумдун тобунан, үй-бүлөм менен болгон мамилемден шек санадым”.Университеттин үчүнчү курсунда Алина өзүн ыңгайлуу сезип калды. “Мен Ооганстанда төрөлгөнүмдү жана өзүмдүн маданиятымды, элимди, каада-салттарымды эч качан унутпашымды түшүндүм, бирок ошол эле учурда мен башка өлкөдө, экинчи мекенимде жашайм, бул жерде үй-бүлөм жана досторум бар», — дейт ал. “Ооганстанда төрөлүп, Кыргызстанда чоңойгонума абдан кубандым жана ушундай жол менен жашоого көп кырдуу көз карашым бар”.Акыл-эси тунук, жүрөгү жеңил болгон Алина окуусун бүтүрүүнү, ошондой эле коомчулукка кызмат кылууну, Бишкек шаарын тазалоо, дарактарды отургузуу жана балдар үйлөрүнө кийимдерди чогултуу боюнча ыктыярдуу демилгелерге катышууга милдеттенме алды.ДАФИ стипендиялык программасынын жардамы менен 2018-жылы Алина Бизнести башкаруу боюнча искусство бакалавры даражасын артыкчылык диплому менен бүтүрүп, жумушка орношо баштады. Ал азыр зордук-зомбулукту азайтууга жана тынчтыкты орнотууга багытталган Швейцариялык фонд менен иштейт.Адамдарды бириктирүү“Мени бул кызматка кызыктым, анткени алар коомдогу, өкмөттөр менен адамдардын ортосундагы чыр-чатактарды жөнгө салууда иштешет. Алар ошондой эле адамдарды бириктирүү үчүн коомдук биримдиктин үстүндө иштешет ”, — дейт Алина. “Ошол эле учурда Ооганстанда тынымсыз чыр-чатактар болуп турат. Мен уюмдардын бул маселелер боюнча кандай иштээри жана адамдарды бириктирүү тажрыйбасын алгым келет”.Учурда Кыргыз Республикасы качкындарга жана жарандыгы жок адамдарга машина окуй турган жол жүрүү документтерин бербейт, демек алар чет өлкөгө чыга албайт. БУУнун Качкындар боюнча комиссариаты тарабынан берилген сунуштардан кийин, 2023-жылдын 2-майында күчүнө кирген, өзгөртүүлөр киргизилген “Качкындар жөнүндө” мыйзам качкындарга жол жүрүү документтерин берүү жол-жоболорун киргизүүнү камтыйт.Алина сыяктуу кызыккан жана чечкиндүү жаштар үчүн бул абдан кызыктуу жаңылык. “Менин эң чоң кыялым – дүйнөнү кыдыруу. Мен сыртка чыгып, башка адамдар кандай жашап жатканын, көйгөйлөрүн кантип чечип жатканын, кандай көйгөйлөргө туш болуп жатканын көргүм келет”.«Бир күнү, эгер менде мүмкүнчүлүк болсо, мен өз өлкөмө кандайдыр бир салым кошуп, өз элиме жардам бере алам». * Өздүгүн коргоо үчүн аты өзгөртүлдү
1 of 5
Баяндама
06 февраль 2024
Айкөл коомго жол!
“Айкөл коомго жол!”- аттуу ураан менен 16-ноябрь күнү Бишкек шаарында акция өттү. Бул күнү калаабыздын көчөлөрүндө кооздолгон 2- жана 10- каттамдарындагы троллейбустар акысыз жүрүп турду.
Ар кайсы өлкөлөрдүн студенттери троллейбустарды жасалгалоого активдүү катышып, аны өзгөчө кооз кылып көрктөй алышты. Троллейбустарда Индия жана Пакистандын атактуу жерлеринин сүрөттөрү, колго жасалган жасалгалар, жаркырак гирляндалар жана башка көптөгөн нерселер илинди.
Бишкектин тургундарына бул акция абдан жакты. Мындай демилгелер өлкөлөр арасындагы достукту бекемдейт. Чет элдик студенттер өз кезегинде Бишкекте жашап жаткан кездеги кубаныч тартуулаган көз ирмемдери менен бөлүштү. Алар шаарды, анын маданиятын жана жергиликтүү элдин меймандостугун канчалык жакшы көрүп калгандарын айтып беришти. “Айкөл коомго жол” акциясы шаардыктарга бир гана кубаныч алып келбестен, биргелешкен аракеттер ар түрдүү маданияттарды жакындатуу аркылуу коомдо позитивдүү өзгөрүүлөрдү түзө аларына сонун үлгү болуп берди. “Айкөл коом” долбоору Эл аралык миграция уюмунун өнүктүрүү фондунун колдоосу менен “Жаштарды өнүктүрүү институту” коомдук фонду тарабынан ишке ашырылууда.
Ар кайсы өлкөлөрдүн студенттери троллейбустарды жасалгалоого активдүү катышып, аны өзгөчө кооз кылып көрктөй алышты. Троллейбустарда Индия жана Пакистандын атактуу жерлеринин сүрөттөрү, колго жасалган жасалгалар, жаркырак гирляндалар жана башка көптөгөн нерселер илинди.
Бишкектин тургундарына бул акция абдан жакты. Мындай демилгелер өлкөлөр арасындагы достукту бекемдейт. Чет элдик студенттер өз кезегинде Бишкекте жашап жаткан кездеги кубаныч тартуулаган көз ирмемдери менен бөлүштү. Алар шаарды, анын маданиятын жана жергиликтүү элдин меймандостугун канчалык жакшы көрүп калгандарын айтып беришти. “Айкөл коомго жол” акциясы шаардыктарга бир гана кубаныч алып келбестен, биргелешкен аракеттер ар түрдүү маданияттарды жакындатуу аркылуу коомдо позитивдүү өзгөрүүлөрдү түзө аларына сонун үлгү болуп берди. “Айкөл коом” долбоору Эл аралык миграция уюмунун өнүктүрүү фондунун колдоосу менен “Жаштарды өнүктүрүү институту” коомдук фонду тарабынан ишке ашырылууда.
1 of 5
Баяндама
14 сентябрь 2023
Кыргыз Республикасындагы кичинекей башпаанек издеген адамдын чоң үмүтү.
Күндө эртең менен уйкулуу төрт жашар Мариям* окууга баргысы келбей даттанганда, апасы Фарида* назиктүү жылмайып, кызын жылуу кучактап, акырын шыбырайт. - Ханшайымым, бала бакчага барбасаң, кантип окуп, бир күнү абдан жакшы дарыгер болосуң?
Фарида – болгону 22 жашта – Мариям үчүн дарыгер болууну окуу али алыс экенин түшүнөт. Бирок Ооганстандагы жеке зордук-зомбулуктан жана кеңири жайылган кооптуулуктан качып, азыр Кыргыз Республикасына келип, кызынын жакшы келечегин күн сайын кыялданат.
Фарида: «Кызым үчүн менин эң чоң тилегим – эч качан мындай көйгөйлөргө туш болбосун, - дейт Фарида - мен анын тынч жашоо, мектепти жана кийин университетти бүтүшүн каалайм».
Фарида Ооганстанда өспүрүм кезинде кыздар мектепке бара алышкан, ошондуктан ал Кабулда толук он эки жылдык мектепти бүтүрө алган. 2018-жылы мектепти аяктап, ооруканада медайым болууну кыялданган.
Бирок 2021-жылдын сентябрынан бери 12 жаштан жогорку бардык ооган кыздарынын мектепке кайтып келиши белгисиз мөөнөткө жылдырылды. Ооганстан кыздарга орто мектепке баруусуна тыюу салган дүйнөдөгү жалгыз өлкө.
Кыргыз Республикасындагы башпаанек издеген адамдын статусу
2019-жылы Мариям менен боюнда болгон учурда Фарида, анын апасы, атасы жана иниси менен Кыргыз Республикасына качып келишкен. Анын атасы Ооганстанда жашап турган учурда чет элдик күчтөр менен иштешкен, ошондуктан үй-бүлө мүчөлөрүнүн өмүрү үчүн корккон.
«Биз бул жерде кала албайбыз. Биз Бишкекке кетишибиз керек - деп бир күнү бизге атам айтты» - деп түшүндүрдү Фарида.
Үй-бүлө Кыргыз Республикасынга келгенде кеңеш жана жардам алуу үчүн БУУнун КБЖКнын өнөктөшү «Адилет» Укук Клиникасына кайрылышкан, алардын жардамы менен Кыргызстанда эл аралык коргоо алуу үчүн өтүнүшкөн.
2023-жылдын июнь айына карата Кыргыз Республикасы башпаанек издеген 775 адамды кабыл алган, алардын арасында 278 Ооганстандан качкан. Качкындар жөнүндө Конвенцияга катышман катары Кыргыз Республикасы Качкындар жөнүндө мыйзам иштеп чыгарган жана Качкындар менен иштөө жөнүндө жобону бекитип, ага жараша качкындын статусун аныктоо улуттук тартиби жүргүзүлөт.
Кыргыз Республикасындагы башпаанек издегендерге качкын макамын берүү өтүнүчү каралып жаткан учурда күбөлүк берилет. Күбөлүк өлкөдө турууга мүмкүндүк берет дагы жана үч ай сайын узартылат. Качкын деп таануу жөнүндөгү чечим өтүнүч катталган күндөн тартып алты айдын ичинде кабыл алынышы керек, бирок чынында андан узак убакытка созулушу мүмкүн. Ал убакытта башпаанектер мыйзамдын алдында ишке орношууга, саламаттыкты сактоого же социалдык кызматтарга жетүү мүмкүнчүлүгүнө ээ болушпайт.
Качкындар жөнүндө мыйзамга ылайык, Кыргыз Республикасында башпаанек издеген балдар бала бакчага, башталгыч жана орто мектепке барганга укуктуу.
Эл аралык коргоого муктаж адамдарды таанууга көмөктөшүү
Фарида жана анын үй-бүлөсү арызы боюнча акыркы чечимди ала элек. Бул Фаридага жумушка орношуп, Мариямдын келечектеги окуусу үчүн акча чогулта албай калат.
Адилет Фарида, Мариям жана алардын үй-бүлөсүнүн ишин бийликтегилер менен издөөнү улантууда.
Өнөктөштөрдүн, анын ичинде Евробиримдиктин колдоосу менен БУУ КБЖК сапаттуу чечимдерди кабыл алган адилеттүү жана натыйжалуу башпаанек алуу процедураларын жактайт. 2022-жылы Кыргыз Республикасы бир гана башпаанек издеген адамды качкын деп тааныган. 2023-жылдын январынан июнь айына чейин башпаанек издеген төрт гана адамга качкын макамы берилген.
«Документтер жок болсо, ошончолук көп кыйынчылыктарга дуушар болосуң, - дейт Фарида. Документтерсиз эркиндик жок».
Кыйынчылыктарга карабастан, ал үмүтүн калтырган жок: «Бир күнү кызым ооруканада иштеп жатканын көрсөм, мен дуйнодөгү эң бай жана бактылуу адам болом».
Эл аралык коргоого муктаж адамдарды качкындар катары таануу жана аларга тийиштүү укуктарды көрсөтүү аларга мыйзамдуу ишке орношуу жана салыктарды төлөө аркылуу коомдун өркүндөөсүнө салымын кошууга мүмкүнчүлүк берет. Фарида кызынын дарыгер болуусун кыялданган жаш эне үчүн жана аларды кабыл алган коомго кайтарып берүү үчүн биринчи келечектүү кадам болмок.
*Аттар жеке маалыматтарды коргоо үчүн өзгөртүлгөн.
1 of 5
Баяндама
07 июль 2023
Сонун жаңылык: бүгүн БУУнун КРдагы өлкөлүк тобу Жаштар консультативдик кеңешинин түзүлүшүн салтанаттуу белгиледи
Сонун жаңылык: бүгүн БУУнун КРдагы өлкөлүк тобу Жаштар консультативдик кеңешинин түзүлүшүн салтанаттуу белгиледи. Кеңеш өлкөнүн ар кайсы аймактарынан келген, тажрыйбасы жана кызыкчылыктары ар башка 13 жаш адамдар, анын ичинде аз өкүлчүлүк кылган жаштар топторунан турат. Кеңештин максаты-БУУнун стратегияларына жана программаларына жаштардын маселелерин киргизүү боюнча Кыргызстандагы БУУга кеңеш берүү. "Жаштар консультативдик кеңешинин өкүлдөрү катары силер 2023-2027 - жылдарга карата БУУнун туруктуу өнүгүү үчүн кызматташтыктын жаңы программасына жаштардын умтулууларын канааттандырууда кантип натыйжалуу кылуу керектиги жөнүндө кеңеш берип, жаштарды маанилүү тартууну илгерилетүүдө жана БУУнун Кыргызстандын жаштары менен жакындашуусунда чечүүчү ролду ойнойсуздар", - БУУнун Кыргызстандагы Туруктуу координатору Антье Граве деди, жаштар консультативдик кеңешинин мүчөлөрүнө кайрылып. Аталган Кеңештин түзүлүшү менен Кыргызстандын БУУ өлкөлүк командасы жаштардын укуктарын жана мүмкүнчүлүктөрүн коргоодо жана анын инклюзивдүүлүгүндө алдыга маанилүү кадам таштоодо.
1 of 5
Баяндама
15 март 2022
Оңой эмес убада: Кыргызстандын түштүгүндөгү алыскы айылды интернетке кошуу аракети
Кыргызстандын түштүгүндөгү обочодо калган тоолуу Зардалы айылында 150дөй адам электр жарыгысыз жана байланышсыз күн өткөрүп келүүдө. Зардалыга жеткирген жападан жалгыз жол бар, ал эми ары-бери каттаганда эшектен башка ишенимдүү эч бир каражат табылбайт.
Project Connect берген маалыматка ылайык, Кыргызстандагы 2080 мектептин 2061и интернетке кошулган жана мектептердин бир пайызы гана интернетсиз отурат. Ушул бир пайызга кирген мектептердин көбү Зардалы сыяктуу жетүүгө оңой болбогон аймактарда, Кызыл-Ой жана Эңилчек сыяктуу алыскы жана тоолуу айылдарда жайгашкан. Зардалыга жетчү жалгыз жолду калың кар басып жаткандыктан, кышында мектептерди интернетке туташтыруу дээрлик мүмкүн эмес.
Зардалыда байланыштын жоктугунан улам бул жерге сырттан коноктоп келгендер аз. Конок үйлөрү адатта ээнсиреп турат, ал эми Зардалыда жашаган чоң ата, чоң энелер интернеттен улам башка аймактарда окуган неберелеринин жолун карап отурушат. Медициналык тез жардам чукул арада керек болуп калган маалда интернет тийиштүү адамдар менен байланышты жеңилдетмек, алар аба ырайынын шарттарына баа берип, тигил же бул жол ачык болгонун, төмөнкү өрөөндө жайгашкан айылдарга баруу канчалык коопсуз экенин аныктай алышмак. Болбой калды дегенде, телемедициналык кеңеш алуу үчүн дарыгер менен байланышууга да мүмкүнчүлүк болмок.
Бирок, интернет байланышынын жоктугу Зардалынын тургундарынын колун байлап коё алган жок. Байланыш маселесин чечүү үчүн бир нече оригиналдуу идеялар ойлоп табылган, анын ичинде “Кутудагы интернет” демилгеси да бар. Бул түзүлүштө санарип китепканасы сакталат, анын ичинде кыргыз тилиндеги Хан Академиясы, миңдеген видео жана аудио сабактар, электрондук китептер, кыргыз, орус жана англис тилдеринде Википедия да бар. “Кутудагы интернет” демилгеси бир гана байланыш көйгөйүн чечпестен, ошону менен бирге Кыргызстандын маданий мурасын сактоого жана жайылтууга да жардам берип келүүдө. Себеби бул түзүлүштөрдө кыргыз тилиндеги мультфильмдер да бар, муну башка бир жерлерде сейрек кездештирүүгө болот. Алтургай, жергиликтүү эл өз түзүлүштөрүн аймактын катаал табият шарттарынан коргогонду да өздөштүрүп алган: алар зымдарды коргоо үчүн желим бөтөлкөлөрдү пайдаланып келишет.
Зардалыдагы мектептерди интернетке туташтыруу оңой болбосо да, бул багыттагы алгачкы кадамдар жасала баштады. Пандемия башталганга чейин Кыргыз интернет коомчулугунун командасы кодолекти минип алып, Зардалыга барып келишкен. “Кутудагы интернет” түзүлүшүнө жана башка электрондук шаймандарга энергия берүү үчүн алар күн панелин да ала келишкен, аны тоо боюндагы жолдон этияттык менен алып өтүшкөн.
Кыргызстандагы мектептердин калган 1 пайызын интернетке кошуу аларды жеткиликтүү жана туруктуу интернет байланышы менен камсыз кылуу үчүн инновациялык технологияларды жана чечимдерди талап кылат. Бул дымактуу максатка жетүү үчүн Кыргыз Республикасынын Өкмөтү менен өнөктөштүктө Giga долбоорунун алкагында интернет-провайдерлерге тендер жарыяланган. Өтүнмөсү тандалып алынган кызмат көрсөтүүчү өлкөнүн эң алыскы аймактарындагы 13 мектепти интернет менен камсыз кылып, интернет байланышынын артыкчылыктарын жайылтуу милдетин өзүнө алышы керек эле. Алыскы жана тоолуу аймактарда жайгашкан бул мектептерди интернетке кошуу инновациялык технологияларды жана атайын борбордон ажыратылган тарамдарды талап кылат. Ошондой эле бул мектептердин жеткиликтүү жана туруктуу жол менен интернетке кошулушун камсыз кылуу максатында каржылоо тууралуу чечимдер да кабыл алынууга тийиш болчу.
Бул алыскы мектептерди интернетке туташтыруу үчүн туруктуу чечимдерди сунуш кыла ала турган кызмат көрсөтүүчүлөрдү издеп, Giga 2021-жылдын август жана октябрь айларында тендер жарыялаган, бирок бул эки тендер тең ийгиликтүү болгон жок. Giga долбоору өлкөнүн телекоммуникация тармагынан эч кандай сунуш алган эмес. Айрым кызмат көрсөтүүчүлөр бул мектептердин ар бири үчүн жекече долбоордук чечим табыш керектигин, интернетке кошуунун стратегиясын иштеп чыгуу зарылдыгын айтып, мындай аракеттерди рентабелдүү кылуу аракетин жокко чыгарышкан. Башкалары болсо Giga долбоорунун мектептерди интернетке кошуу үчүн белгилеген мөөнөтү (3-4 ай) кыш мезгилинен улам өтө аз деп ырасташкан.
Жакынкы айларда Giga Кыргыз интернет-коомчулугу менен өнөктөштүктө бул алыскы жана тоолуу аймактардагы мектептерди интернетке кошуу үчүн тактиканы иштеп чыгып, байланышты сынап, аны жеткирүү үчүн бизнес моделдерин иштеп чыгат.
Макаланын автору: Ламиа Фарах
1 of 5
Пресс-релиз
17 апрель 2024
басмырлоого каршы комплекстүү мыйзамдарды иштеп чыгуу боюнча практикалык колдонмо” окуу куралынын орус тилиндеги версиясынын бет ачарында
2024-жылдын 16-апрелинде Бириккен Улуттар Уюмунун Адам укуктары боюнча Жогорку Комиссарлыгынын Башкармалыгы (АУЖКБ) жана “Equal Rights Trust” эл аралык бейөкмөт уюму Бишкекте колдонмонун орус тилдүү басылышынын бет ачарын өткөрүштү. Долбоордун ачылышына арналган иш-чарага ошондой эле Адам укуктары боюнча координациялык кеңештин төрагасы Эдил Байсалов, өкмөттүн жана жарандык коомдун, ошондой эле эл аралык коомчулуктун өкүлдөрү катышты. "Колдонмо адам укуктарынын эл аралык стандарттарына ылайык басмырлоого каршы мыйзамдардын негизги концептуалдык жана мазмундук элементтерин, ошондой эле өлкөнүн конкреттүү мисалдарын жана практикалык сунуштарды камтыйт", - деди Клод Кан, АУЖКБ өкүлү. «Документ Бириккен Улуттар Уюмунун Башкы катчысы Антониу Гутерриштин 2021-жылы дүйнө жүзүндөгү бардык мамлекеттерди дискриминацияга каршы комплекстүү мыйзамдарды кабыл алууга чакырган глобалдык чакырыгына ылайык иш-аракет кылууга умтулгандардын бардыгын колдоо максатында иштелип чыккан. Англис тилинде жарык көргөндөн бери 15 айдын ичинде Колдонмо көптөгөн тилдерге которулуп, дүйнө жүзүндөгү мыйзам чыгаруучулар жана саясатчылар тарабынан колдонулуп жатат. Бириккен Улуттар Уюмунун адам укуктары боюнча бардык тиешелүү конвенцияларынын мазмунун жана интерпретациясын карап чыккан толук изилдөө процессинен тышкары, Колдонмо академиялык чөйрөнүн жана жарандык коомдун эксперттери менен кеңири глобалдуу консультациялардын талкуусу болгон». “Азчылыктардын укуктарын коргоо: басмырлоого каршы комплекстүү мыйзамдарды иштеп чыгуу боюнча практикалык колдонмо” Minority Rights, Equality and Anti-Discrimination Law | OHCHR
1 of 5
Пресс-релиз
08 апрель 2024
БУУнун Адам укуктары боюнча Жогорку комиссарынын басма сөз катчысынын билдирүүсү: “Кыргызстандын “чет элдик өкүлдөр” жөнүндөгү жаңы мыйзамы бейөкмөт уюмдардын ишине шек келтирет”
«Кыргызстанда жакын арада күчүнө кире турган жаңы мыйзам өлкөдөгү көптөгөн жарандык коом уюмдарынын ишине олуттуу коркунуч келтирет жана кеңири сөз менен айтканда, жарандардын сөз эркиндигине, бирикмелерге, тынч чогулуштарга жана чечимдерди кабыл алуу процесстерине катышууга болгон фундаменталдык укуктарды бузат. Апта башында президент Садыр Жапаров “чет элдик өкүлдөр жөнүндө” мыйзамга кол койгон. Мыйзам бийликтерге коммерциялык эмес уюмдарды көзөмөлдөө боюнча кеңири ыйгарым укуктарды берет жана кеңири белгилүү «саясий ишмердүүлүк» менен алектенген жана чет элдик каржылоону алган бейөкмөт уюмдарды «чет элдик өкүл» катары каттоону талап кылат. Бул талапты аткарбоо уюмдун ишин алты айга чейин убактылуу токтотууга жана мажбурлап жоюуга алып келиши мүмкүн.Кыргызстанда активдүү иштеген коммерциялык эмес уюмдардын көбү гранттарды, анын ичинде эл аралык уюмдардан жана чет элдик донорлордон алышат.Кооптондурарлык нерсе, жабыр тарткан бейөкмөт уюмдарынын (БӨУ) көбү өкмөттүн өзүм билемдик менен текшерүүсүнө дуушар болуп, “чет элдик агент” катары стигматизацияланбоо үчүн жабылууга аргасыз болушу мүмкүн жана жыл сайын аудит жүргүзүү үчүн каржылык чыгымдарга дуушар болушу мүмкүн."Чет элдик агент" катары каттоодон өтүүнү каалагандар акырында өз аракеттерин чектөөгө аргасыз болушу мүмкүн. Бул өз кезегинде коомдук адвокацияга, адам укуктарына мониторинг жүргүзүүгө жана отчет берүүгө, коомдук кызыкчылык туудурган маселелер боюнча талаш-тартыштарга олуттуу чектөөлөрдү алып келиши мүмкүн.Биз бийликти жаңы мыйзамды жокко чыгарууга жана келечектеги бардык мыйзамдарда эл аралык укуктун жана адам укуктарынын стандарттарынын толук сакталышын камсыздоого чакырабыз.Биз ошондой эле бийликти бардык кызыкдар тараптар менен, анын ичинде жарандык коом уюмдары жана укук коргоочулар менен бул маселе боюнча маңыздуу консультацияларды өткөрүүгө чакырабыз».
1 of 5
Пресс-релиз
18 март 2024
Европа Биримдиги жана Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму Кыргызстанда саламаттыкты сактоону санариптештирүүнү күчөтүү боюнча иш алып барууда
Тактап айтканда, алар "iЭмдөө" ("iEmdoo") иммунизациялоо маалыматтык системасы менен таанышышты. Иш сапардын алкагында делегация мүчөлөрү оорукананын жана баштапкы медициналык-санитардык жардам уюмдун күнүмдүк ишинде санариптик каражаттарды жигердүү пайдаланып жаткан медицина кызматкерлери менен жолугушту. Алар төрөттү каттоо жана бейтаптарды амбулатордук эсепке алуу боюнча маалыматтык системалардын практикалык колдонулушу менен таанышты.Ошондой эле вакциналарды алган адамдардын, анын ичинде пландалган жана эпидемиологиялык себептер боюнча жүргүзүлгөндөрдүн жекелештирилген эсебин жүргүзүүгө мүмкүндүк берүүчү "iEmdoo" маалымат системасы көрсөтүлдү. Бул система жаңы төрөлгөн баланы биринчи эмдөө учурунда төрөт үйүндө түзүлгөн санариптик эмдөө картасы аркылуу медициналык бошотуулар, эмдөөдөн кийинки мүмкүн болуучу терс таасирлер жана бейтаптын өмүр бою ден соолугунун башка маанилүү аспектилери жөнүндө маалыматтарды жазууга мүмкүндүк берет. КР Саламаттыкты сактоо министринин орун басары Бакыт Джангазиев белгилегендей, жашы жете элек балдарды эмдөө боюнча маалыматтар алардын ата-энелерине мобилдик тиркеме аркылуу жеткиликтүү, бул ата-энелерди балдарынын ден соолугуна кам көрүүгө активдүү тартууга жардам берет. Бүгүнкү күндө 2 миллиондон ашык санариптик эмдөө карталары түзүлдү, бул маалыматтык системанын актуалдуулугун баса белгилейт."Бул аймактык долбоор Борбор Азияда күчтүү жана туруктуу саламаттык сактоо системасын түзөт. ЕСтин 10 миллион евро өлчөмүндөгү колдоосунун аркасында Кыргызстандын саламаттык сактоо сектору саламаттык сактоо жаатындагы глобалдык, регионалдык же улуттук кризистерге жооп кайтарууга жакшы даярданган", - деп ЕБнин Кыргызстандагы Өкүлчүлүгүнүн кызматташуу бөлүмүнүн башчысы Ханс Фарнхаммер. Иш сапардын жүрүшүндө ДССУнун Кыргызстандагы өкүлү, доктор Ливиу Ведраско, санариптик доордо Кыргызстандын электрондук саламаттык сактоону чыңдоого басым жасоосу саламаттык сактоо кызматтары менен жалпы камтууга жетишүүнүн стратегиялык кадамы экенин белгиледи. Технологияны колдонуп, өлкө ар бир жаран үчүн медициналык кызматтардын жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу үчүн тайманбас кадамдарды жасап жатат. Иш сапардын соңунда делегация мүчөлөрү мындан аркы кызматташуунун багыттарын жана санариптик саламаттыкты сактоону өнүктүрүүнүн максаттуу «Санарип MED» моделин ишке ашыруунун багыттарын талкуулап, анын натыйжалуулугу жана өнүгүү перспективалары боюнча баалуу пикир жана көз караштар менен алмашышты.***Кошумча маалымат: Бул визит Борбордук Азиянын 5 өлкөсүндө - Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан, Түркмөнстан жана Өзбекстанда - COVID-19 пандемиясынын таасирин азайтуу жана саламаттык сактоо системасынын туруктуулугун жогорулатуу үчүн Европа Биримдиги тарабынан каржыланган 4 жылдык долбоордун алкагында уюштурулду. Бул багытта эмдөө негизги ролду ойнойт. Борбордук Азия өлкөлөрүнө коопсуз вакциналарды алдыга жылдырууда жана калкка жеткирүүдө колдоо көрсөтүү менен, жугуштуу оорулардын алдын алуу жана контролдоо бир топ натыйжалуу болот.Европа Биримдиги Борбордук Азиядагы эмдөө жана саламаттыкты сактоо боюнча маалымат системаларына 10 миллион евро инвестициялап, аларды санариптештирүү жана сапаттуу маалыматтардын жеткиликтүүлүгүн жогорулатуу менен модернизациялоону улантууда, бул эч ким артта калбашы үчүн эмдөөнү каалаган убакта жогору камтуусун камсыз кылуу үчүн маанилүү.
1 of 5
Пресс-релиз
15 апрель 2024
"Коммерциялык эмес уюмдар жөнүндө"Кыргыз Республикасынын Мыйзамына өзгөртүүлөр кабыл алынгандыгына байланыштуу БУУнун Туруктуу координаторунун билдирүүcү
Жарандык коом уюмдары мамлекет жана башка өнөктөштөр менен катар өлкөнүн социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүүдө, калктын аярлуу жана маргиналдуу катмарларына негизги кызматтарды көрсөтүүдө, кризис мезгилинде муктаж болгондорго жардам көрсөтүүдө, адам укуктарын коргоодо жана тынчтыкты чыңдоодо маанилүү роль ойнойт.Мыйзамдын кабыл алынышы жарандык коомдун жакырчылык менен күрөшүүгө, теңсиздикти кыскартууга жана туруктуу өнүгүү максаттарына жетишүүгө багытталган өнүктүрүү демилгелерине натыйжалуу катышуусу үчүн көйгөйлөрдү жаратышы мүмкүн. Ал ошондой эле ЖКУ жана жарандык активисттерди стигматизациялоого, адам укуктарын чектөөгө, коомчулуктун катышуусуна жана инклюзивдүү диалогго тоскоол болушу мүмкүн.Туруктуу өнүгүүнү, адам укуктарын жана демократиялык башкарууну камсыз кылууда активдүү жарандык коомдун маанилүү ролун баса белгилөө менен БУУнун Туруктуу координатору БУУнун атайын баяндамачыларынын жана башка улуттук жана эл аралык өнөктөштөрдүн, анын ичинде жарандык коомдун сунуштарын эске алуу менен мыйзамды кылдат жана инклюзивдүү карап чыгууну сунуштайт. БУУ бул сунуштарды бийлик жана башка тиешелүү өнөктөштөр менен мындан ары талкуулоого даяр.
1 of 5
Пресс-релиз
12 март 2024
Кыргызстан гендердик сезимтал көрсөткүчтөрдү улуттук стратегияларга жана пландарга кошуусун улантууда
5-марттан 7-мартка чейин Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети Европа жана Борбордук Азия өлкөлөрү үчүн “БУУнун-аялдар” Түзүмүнүн Регионалдык кеңсеси менен бирге Кыргызстанда гендердик статистиканы өндүрүүнү, талдоону жана жайылтууну жакшыртуу үчүн стратегиялык пландоо боюнча семинар өткөрдү. Семинарга гендердик статистиканы жакшыртуу боюнча ведомстволор аралык жумушчу тобунун курамына кирген бейөкмөт секторунун жана мамлекеттик органдарынын 30дан ашык өкүлү катышты. Азыркы учурда Кыргызстандын статистикасынын улуттук системасы БУУнун Гендердик көрсөткүчтөрүнүн минималдуу топтомуна кирген 51 индикатордун ичинен 38ин ишке ашырат. 2021-жылы КР УСК “БУУнун-аялдар” Түзүмүнүн жана XXI кылымда өнүгүү максатында статистика чөйрөсүндөгү өнөктөштүктүн (ПАРИС21) колдоосу менен улуттук статистика системасынын гендердик баалоосун өткөргөн. Баалоонун жыйынтыктары 2022-2026-жылдар мезгилинде КР расмий статистикасын өнүктүрүүнүн орто мөнөттү программасын иштеп чыгууда колдонулган. 2022-жылы сентябрда Кыргызстандын Министрлер кабинети узак мөөнөттү 2030-жылга чейин гендердик теңчиликке жетүү боюнча улуттук стратегиясын жана 2022-2024-жылдарга иш-аракеттердин улуттук планын бекиткен, мында улуттук гендердик статистиканы стандартташтыруу жана көрсөткүчтөрдү эл аралык милдеттенмелерге шайкеш келтирүү боюнча конкреттүү иш-чаралар каралган (13-максат). Бул стратегиялык документтер Туруктуу өнүктүрүүнүн максаттарына (ТӨМ) жетүү боюнча отчеттуулукту жакшыртуу үчүн гендердик сезимтал статистикалык системасын түзүүнүн маанилүүлүгүн аныкташты. Семинардын жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Сот статистикасын талдоо секторунун референти Марат Калчабаев: “Кыргызстан гендердик статистиканы өркүндөтүү максатында бардык мамлекеттик органдар үчүн багыт катары кызмат кыла турган эл аралык сунуштамаларга ылайык гендердик статистика чөйрөсүндөгү улуттук стандарттарга муктаж” деп белгиледи. Үч күндүк семинар гендердик теңчилик чөйрөсүндөгү прогресске мониторинг жүргүзүү үчүн келечектеги Улуттук жол картасынын жана Улуттук гендердик көрсөткүчтөрдүн комплекстүү системасынын негизги элементтери – гендердик маалыматтарды өндүрүүнү, жайылтууну жана пайдаланууну жакшыртуу боюнча көз караштарды, стратегиялык артыкчылыктарды, максаттарды жана милдеттерди аныктоого багытталган. Семинардын жүрүшүндө дизайн ой жүгүртүү куралдарын колдонуу эмпатияны өркүндөтүү жана гендердик маалыматтарды өндүрүү жана колдонуу процесстерин жакшыртуу үчүн биргелешкен чечимдерди табуу аркылуу маалымат өндүрүүчүлөр менен колдонуучулардын ортосунда конструктивдүү диалогду түзүүгө өбөлгө түздү. Семинар КР УСК менен гендердик статистика боюнча маалымат өндүрүүчүлөрдүн жана колдонуучулардын ортосунда ведомстволор аралык өз ара аракеттенүүнү, ошондой эле гендердик теңчилик чөйрөсүндөгү негизги стратегиялык документтерди иштеп чыгуу үчүн гендердик маалыматтардын маанилүүлүгүн түшүнүүнү жакшыртты. “БУУнун-аялдар” Эл аралык консультанты, Италия Улуттук статистика уюмунун Стратегиялык пландоо департаментинин башчысы Сара Демофонти өзүнүн сөзүндө: «Гендердик статистика чөйрөсүндөгү стратегиялык пландоо – бул чечим кабыл алып жаткан жактарды маалымдоо максатында маалыматты натыйжалуу өндүрүүнүн, жайылтуунун, колдонуунун жана маалыматтарга негизделген саясаттын жардамы менен гендердик теңсиздикти жоюуга ачкыч болуп саналат» - деп белгилеп кетти. Бул иш-чара Европа жана Борбордук Азия өлкөлөрүндө “Ар бир аял жана кыз маанилүү” гендердик статистиканы жакшыртуу боюнча “БУУ-аялдар” Түзүмүнүн регионалдык программасынын колдооосу менен уюштурулду.
1 of 5
Latest Resources
1 / 11
Ресурстар
01 апрель 2022
Ресурстар
07 октябрь 2021
1 / 11